اثربخشی آموزش و ترویج سبک زندگی سالم بر نگرش به مصرف مواد اعتیادآور کارگران (شرکت مهندسی و ساختمان صنایع نفت OIEC)

هدف: کارگران نیروی مولد جامعه بوده و در شرایطی که توسعه همه جانبه، اولویت کشور است تامین سلامت آنها ضرورت دو چندان پیدا می کند. با توجه به اینکه نگرش افراد به مواد يکي از عواملي است که هم مي تواند در شناخت وضع اعتياد در گروه هاي مختلف جمعیتی به سياست گذاران اجتماعي کمک کند و هم می تواند به منزلة يکي از تعيين کننده هاي گرايش به سوءمصرف مواد مطالعه و کنترل شود. همچنین پیمایش اخیر شیوع شناسی اعتیاد در جامعه کار و تولید نشان داد که از 13000 نمونه در کل کشور، 21% نمونه ها تست مثبت اعتیاد داشته اند و در حالت واقع بینانه شیوع اعتیاد 6/23% است. بر همین اساس نظر به اهمیت بررسی نگرش ها، پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی آموزش و ترویج سبک زندگی سالم بر نگرش به مصرف مواد اعتیاد آور کارگران انجام شد. روش پژوهش: طرح پژوهش حاضر، نیمه آزمایشی با پیش آزمون و پس آزمون و گروه کنترل است. جامعه آماری شامل کلیه کارگران رسمی و غیررسمی شاغل در شرکت مهندسی و ساختمان صنایع نفت منطقه عسلویه در سال 1396 می باشد. پس از اعلام عمومی برگزاری دوره آموزشی تعداد 60 نفراز متقاضیان، به روش نمونه گیری در دسترس و داوطلبانه پرسشنامه نگرش به مصرف مواد اعتیاد آور را پر کردند، سپس از بین آنها 30 نفر که نمرات بالاتری را گرفتند و ملاک های ورود به پژوهش را داشتند به صورت هدفمند انتخاب شدند و با روش نمونه گیری تصادفی ساده در دو گروه آزمایش و کنترل (هر گروه 15 نفر) جایگزین شدند. سپس به گروه آزمایشی پنج بسته آموزش سبک زندگی سالم (شامل:1. سلامت و زندگی، ایمنی در زندگی؛ 2. اصول تغذیه سالم، فعالیت جسمانی؛ 3. دوری جستن از سیگار و قلیان، دوری جستن از مصرف مواد مخدر و الکل؛ 4. سلامت روان، سلامت معنوی؛ 5. سلامت اجتماعی و مولفه های اجتماعی سلامت) طی ده جلسه دو ساعته آموزش داده شد. طی این مدت، گروه )کنترل( هیچ مداخله ای دریافت نکرد. پس از اتمام آموزش، همان ابزار به عنوان پس آزمون روی آزمودنی ها اجراگردید. به منظور بررسی فرضیه‌های پژوهش از روش تحلیل کوواریانس چند متغیری(MANCOVA) و تک متغیری(ANOVA) استفاده شد. یافته ها: بیانگر این است که آموزش دو ماهه برنامه سبک زندگی سالم، در کاهش ابعاد سه گانه باور های شناختی، هیجانات و آمادگی برای عملکرد اعتیادی و همچنین نگرش کلی به اعتیاد در گروه آزمایش مؤثر می باشد (05/0p<). نتیجه گیری: آموزش سبک زندگی سالم می تواند نگرش منفی نسبت به اعتیاد را در کارگران افزایش دهد. چرا که به نظر مي رسد، شرکت فعال افراد در برنامه های آموزشی سلامت محور باعث کيفيت زندگي بهتر و تقويت اراده افراد براي رسيدن به اهداف مي شود. به ويژه روابط بين فردي اين افراد تقويت شده، به زندگي جسماني و رواني خود اهميت داده و همچنين تحت تاثير شرکت در این برنامه ها مسير زندگي خود را هدفمند دنبال مي کنند. لذا جهت کاهش شیوع اعتیاد در استان های کشور اجرای مداخلات جامع و یکپارچه ای از جمله برنامه ارتقای سلامت در محل کار و برنامه همیار کارکنان توصیه می گردد.